„Make love, not war”.

Bonobo (Pan paniscus) to najmniejszy z rodzaju szympansów. Początkowo uważano, że to skarłowaciały podgatunek szympansa (tego „właściwego”), stąd jego druga nazwa – szympans karłowaty. Ten zagrożony wyginięciem gatunek zamieszkuje na wolności wyłącznie jedno miejsce na świecie: lewą stronę rzeki Kongo w Afryce Centralnej, a jego populację szacuje się obecnie na mniej więcej 15 000 osobników.

bonobo, szympans karłowaty, bonobo project, światowy dzień bonobo, małpa, małpy, naczelne, blog o zwierzętach, animalistka, animalistka.pl

Najpierw myślano, że bonobo to skarłowaciały szympans

Małpy – pacyfistki

Na tle innych przedstawicieli rodziny człowiekowatych bonobo wyróżnia się bardzo pokojowym nastawieniem wobec zarówno swoich pobratymców, jak i innych gatunków. To go czyni wręcz przeciwieństwem szympansa (szympans zwyczajny, Pan troglodytes)który, chociaż w wielu familijnych filmach przedstawiany był jako bardzo przyjazny i sympatyczny, jest taki tylko do czasu, aż dorośnie. Dojrzały samiec szympansa zwyczajnego jest bowiem zwierzęciem agresywnym, a swoje miejsce w hierarchii wywalcza sobie serią pojedynków z innymi członkami stada. Bonobo tak nie robi. Bonobo znalazł zupełnie inny sposób na ustalanie hierarchii i rozwiązywanie wszelkich konfliktów w grupie.

W sumie to hierarchia u bonobo jest bardzo słabo zaakcentowana. Jedyne, co widać wyraźnie, to wyższa pozycja samic, które wyznaczają rytm życiu całej społeczności. Podejrzewa się, że to właśnie dominacja samic w stadzie łagodzi ewentualne agresywne zachowania, które są często widoczne wśród gatunków, u których na szczycie hierarchii stoi dominujący samiec.

Jest jednak jeszcze jedna cecha, którą uważa się za powód bardziej przyjaznego, łagodnego usposobienia bonobo. To bardzo silna koncentracja na kopulacji. Każde zwierzę ma instynkt, który każe mu szukać partnera, by się rozmnażać, ale u bonobo wyraźnie widać, że rozmnażanie wcale nie jest jedynym celem takich zachowań.

bonobo, szympans karłowaty, bonobo project, światowy dzień bonobo, małpa, małpy, naczelne, blog o zwierzętach, animalistka, animalistka.pl

Wśród bonobo hierarchia jest bardzo słabo widoczna

Kopulacja remedium na wszystko

Życie seksualne szympansów karłowatych jest niezwykle urozmaicone i stanowi ewenement w świecie zwierząt. W dodatku nie wiąże się w żaden sposób z dobieraniem w pary, ponieważ niejednokrotnie obserwowano wśród bonobo współżycie kazirodcze, homoseksualne czy grupowe i są to zachowania traktowane w stadzie jako coś naturalnego. Kopulacja nie jest również jednoznaczna z podjęciem próby przedłużenia gatunku – libido samic, które karmiły młode mlekiem wcale nie malało, a jest to u bonobo czas o bardzo zaniżonej płodności. Zauważono, że stosunek seksualny wśród bonobo jest często postrzegany jako zachowanie czysto towarzyskie: może być formą powitania lub pożegnania się z innym członkiem stada, sposobem na zażegnanie kłótni, zabicie czasu czy podziękowaniem za podzielenie się pożywieniem. Kopulacja oraz wzajemne pieszczoty o zabarwieniu seksualnym są wśród bonobo również celem samym w sobie – dla sprawienia sobie przyjemności.

Światowej klasy biolog, Frans de Waal, opisał bonobo jako gatunek wyznający zasadę „make love, not war” i jest to bardzo trafne. Dzisiaj, 14.02., jest oficjalny Światowy Dzień Bonobo i zapewne po przeczytaniu akapitu wyżej przyznacie, że ustanowienie Światowego Dnia Bonobo w Walentynki nie mogło być dziełem przypadku, prawda? Ja uważam, że to idealny dzień, by trochę przybliżyć Wam sylwetkę tej małpy, która, co zaskakujące, dzieli z nami aż 98,7% kodu DNA – genetycznie jest z nami spokrewniona bliżej niż z jakąkolwiek inną małpą!

bonobo, szympans karłowaty, bonobo project, światowy dzień bonobo, małpa, małpy, naczelne, blog o zwierzętach, animalistka, animalistka.pl

Bonobo nie są wybredne, jeśli chodzi o współżycie płciowe

W tym roku świętujemy już drugi Światowy Dzień Bonobo. Został on ustanowiony przez fantastyczne stowarzyszenie Bonobo Project, którego działania skupiają się przede wszystkim na ochronie żyjących na wolności bonobo i szerzeniu świadomości tego, jak niezwykły jest to gatunek. To właśnie z archiwum tego stowarzyszenia pochodzą wszystkie fotografie zamieszczone w dzisiejszym artykule. Ja trafiłam na nie w ubiegłym roku, kiedy szukałam anglojęzycznych publikacji o bonobo i, jak tylko założyłam bloga, postanowiłam, że właśnie Walentynki będą dniem, w którym przybliżę Wam sylwetkę tego zwierzęcia.

No dobra, a Wy co? Obchodzicie Walentynki? A może Światowy Dzień Bonobo? 🙂

Źródła: