Kruki to ptaki wyjątkowe pod wieloma względami. Są jednymi z najbardziej inteligentnych ptaków na świecie i dają temu wyraz w każdym aspekcie swojego życia: od trybu życia i komunikacji z pobratymcami, przez sposób polowania, aż po zamiłowanie do zabawy.
Podzielę się z Wami 5 ciekawostkami dotyczącymi tych niezwykłych zwierząt, ale zanim do nich przejdziemy, muszę opowiedzieć Wam o pewnej książce, którą miałam przyjemność przeczytać przedpremierowo dzięki uprzejmości Wydawnictwa Znak Literanova.
Artykuł powstał we współpracy z Wydawnictwem Znak Literanova, wydawcą książki “Strażnik kruków. Moje życie wsród kruków w Tower” autorstwa Christophera Skaife. Premiera książki: 17.04.2019 r. Możecie ją kupić przedpremierowo w doskonałej cenie w księgarni Bonito.
“Strażnik kruków” – zawód, jak żaden inny
“Strażnik kruków” to częściowo autobiograficzna opowieść napisana przez Christophera Skaife, Strażnika Pałacu i Twierdzy Jej Królewskiej Mości, członka Przybocznej Straży Królewskiej z oddziału Gwardii Yeomenów. Ten długi, oficjalny tytuł można skrócić właśnie do Strażnika Kruków, stanowiska, które Skaife z dumą piastuje od 2011 roku. W napisanej przez siebie książce dzieli się z czytelnikami swoimi codziennymi obowiązkami, które wykonuje w samym centrum hałaśliwego Londynu i obserwacjami niezwykłych zachowań swoich podopiecznych, a to wszystko przeplata decyzjami i zdarzeniami ze swojego życia, które doprowadziły go do miejsca, w którym jest teraz.
„Strażnik kruków” to tytuł, który czyta się szybko i lekko.
Według legendy kruki w londyńskiej Tower były od zawsze i to właśnie one zapewniały dobrobyt i bezpieczeństwo Wielkiej Brytanii. W twierdzy zawsze musi być co najmniej sześć kruków, ponieważ, jeśli by ich zabrakło, sama twierdza, jak i całe Królestwo czeka upadek.
Ta opowieść sprawiła, że te czarne, wielkie ptaki na stałe wpisały się w krajobraz Tower i spotykają się z dużym zainteresowaniem ze strony turystów. A turyści spotykają się z dużym zainteresowaniem ze strony kruków, ponieważ te skrzydlate cwaniaki nierzadko próbują ukraść zwiedzającym przekąski, albo drobne przedmioty, którymi są żywo zainteresowane. Mają taką możliwość, ponieważ w ciągu dnia kruki swobodnie przemieszczają się po całym terenie twierdzy. Dopiero na noc są zamykane w wolierze.
Skaife z ogromną przyjemnością opowiada nam o krukach, które ma pod swoją opieką. Przez osiem lat pracy na stanowisku ich strażnika zdołał doskonale poznać wszystkie siedem ptaków aktualnie mieszkających w Tower: ich charaktery, przyzwyczajenia, sympatie i antypatie oraz miejsce, jakie zajmują w hierarchii stada. Swoją gawędę okrasza licznymi anegdotami z wydarzeń, których był świadkiem i ciekawostkami z życia kruków.
Jedyne zagadnienie, do którego mam uwagi, tylko częściowo jest związane z książką. Mam na myśli kwestię samego trzymania kruków w Tower, która pod względem moralnym jest cokolwiek dyskusyjna. Zwłaszcza współcześnie, kiedy to stajemy się coraz bardziej świadomi i przykładamy coraz większą wagę do dobrostanu zwierząt. Obowiązkowa obecność ptaków w twierdzy jest tradycją bardzo archaiczną, w mojej ocenie zupełnie niepasującą do współczesnych standardów. Jest to, według mnie, pewna pozostałość po dawnych królewskich menażeriach, w których dzikie, najlepiej egzotyczne zwierzęta, trzymano wyłącznie ku uciesze monarchii oraz mieszkańców.
Sam Skaife natomiast, świadomy istoty sprawy, pełni swoje obowiązki, maksymalnie koncentrując się na potrzebach podopiecznych. Za swojej kadencji zdołał wprowadzić szereg usprawnień, znacznie podnoszących jakość życia kruków: od budowy obszernej, bezpiecznej woliery, która zastąpiła ciasne klatki, przez szczegółowe i częste kontrole ich stanu zdrowia, dzięki czemu znacznie szybciej można podjąć ewentualne leczenie, aż po zwrócenie ptakom możliwości lotu (wcześniej lotki kruków z Tower były przycinane tak bardzo, że mogły one co najwyżej chodzić) i dawanie im ogromnej swobody. A kto wie? Być może nadejdzie czas, że nawet tak konserwatywna instytucja jak monarchia brytyjska zrezygnuje z tej tradycji?
„Strażnik kruków” ma premierę 17.04.2019 roku
Mimo tego zgrzytu “Strażnik kruków” to tytuł, po który warto sięgnąć, żeby spojrzeć na te ptaki z zupełnie innej perspektywy. Kruki to diabelnie inteligentne ptaki, nad którymi prowadzi się wiele badań naukowych, żeby odkryć ich kolejne umiejętności. Ale są zarazem zwierzętami tworzącymi skomplikowane relacje społeczne, bardzo wymagające względem swoich upodobań i wręcz niewolniczo podchodzące do rutyny, która rządzi ich życiem. Przy okazji są bardzo pamiętliwe i wystarczy nawet nieznacznie zaburzyć ich porządek świata, żeby chowały urazę (i manifestowały ją!) długie lata.
Wiedza, którą Skaife ma o krukach, wynika w dużej mierze z ogromu czasu, jaki z nimi spędza i własnych obserwacji ich zachowań. Z tego względu wszystko, co wymieniłam w poprzednim punkcie jest w “Strażniku kruków” opisane na podstawie konkretnych zachowań, których autor był świadkiem. A czasem także ofiarą.
Kto z Was czeka na premierę “Strażnika kruków”? To już za kilka dni!
A oto obiecane ciekawostki o krukach. Są one doskonałym wprowadzeniem do lektury nowej książki wydawnictwa Znak Literanova, którą przeczytaliście powyżej.
5 niezwykłych ciekawostek o krukach
1. Kruki lubią dobrą zabawę. Nawet dorosłe ptaki chcą sobie czasem dostarczyć odrobiny rozrywki. Jedną z najczęstszych form zabawy jest zjeżdżanie na plecach lub turlanie się z ośnieżonego zbocza albo gra w berka. A do tego ostatniego nie potrzebują wcale innych przedstawicieli swojego gatunku. Całkiem powszechnym jest, że zaczepiają inne zwierzęta, na przykład ciągnąc je za ogon, żeby odwrócić ich uwagę i ukraść im jedzenie. Ale wcale nie tak rzadko zdarza się, żeby kruk dokuczał w ten sposób wilkom czy psom, żeby te po prostu go goniły. Te ptaki potrafią też bawić się przedmiotami, które mają w swoim otoczeniu: patykami, szyszkami czy grudkami zbitego śniegu.
Kruki uwielbiają zabawy w śniegu
2. W cyklu “Pieśń Lodu i Ognia”, którą napisał George R. R. Martin, a także w serialu “Gra o Tron”, kręconym na jego podstawie, kruki pełnią bardzo ważną rolę. Tak, jak u nas kiedyś gołębie, tak tam są kruki “pocztowe”, które służą do wysyłania komunikatów na duże odległości. Najważniejsza jednak jest Trójoka Wrona, która tak naprawdę jest krukiem (w oryginale: “Three-eyed Raven”). Żebym niechcący nie rzuciła Wam spoilerem, napiszę tylko, że taka właśnie istota pojawia się w snach Brandona Starka i w dalszych sezonach pełni bardzo ważną rolę. Co ciekawe, zdrobnienie Brandona, czyli “Bran”, to również imię pewnego króla z mitologii walijskiej, które oznacza… kruka.
3. Kruki wykazują się niezwykłą inteligencją, potrafią korzystać z prostych narzędzi oraz wykonywać całkiem skomplikowane zadania, żeby dostać się do pokarmu. Jeden z eksperymentów, którym zostały poddane, sprawdzał, jak poradzą sobie ze zdobyciem pożywienia, do którego nie mogą dosięgnąć. Pokarm umieszczono w częściowo wypełnionych wodą zlewkach, do których kruki musiały wrzucać ciężarki, dzięki którym poziom wody się podnosił do tego stopnia, że bez problemu mogły wyciągnąć smaczek dla siebie. W zaawansowanej wersji zlewka była jedna, w kształcie litery U, a przysmak umieszczono tylko w jednym z jej ramion. Żeby przekąska wypłynęła wyżej, należało wrzucać ciężarki do drugiego ramienia przezroczystej rurki. Kruki bardzo szybko zrozumiały, o co chodzi. W przeciwieństwie do… dzieci w wieku przedszkolnym, dla których takie zadanie okazało się zbyt trudne. Dopiero dzieci od siódmego roku życia radziły sobie z tym zadaniem. A to zadanie prawdopodobnie zostało zainspirowane opowieścią Pliniusza Starszego, który w swojej “Historii Naturalnej” opowiedział o kruku wrzucającym kamienie do wiadra z wodą, by wyciągnąć z niego przysmak. Na poniższym filmie możecie podejrzeć przebieg badania.
4. Kruki są bardzo gadatliwe i mają bogaty repertuar dźwięków. Większość osób, które słyszały kruka, zna przede wszystkim: “kra-kra-kra-kra” i “grook-grook”, niskie, chrapliwe, długo niosące się po lesie. Ale tak naprawdę wyróżnia się co najmniej kilkanaście różnych odgłosów, które potrafią wydawać, służące do komunikacji z partnerami lub innymi członkami stada. Kruki mogą również nauczyć się naśladowania innych dźwięków, które słyszą w swoim otoczeniu, w tym także prostych zwrotów ludzkiej mowy.
5. Kruki pomagają zdobyć pożywienie innym mieszkańcom lasów. Wiemy o tym dzięki Nurii Selvie Fernandez, która prowadziła badania nad padliną w Puszczy Białowieskiej. Okazało się, że duże zwierzęta upolowane przez wilki, na przykład jelenie czy żubry, po tym, jak już cała wataha się naje, są po prostu pozostawiane. Czasem wilki wracają do swojej zdobyczy następnej nocy, czasem nie. Ale w przyrodzie nic się nie marnuje i bardzo szybko taką padlinę namierzają kruki. Donośnie ogłaszają swoje znalezisko, dzięki czemu ich pobratymcy również mogą się najeść. Ale na taki sygnał reaguje także reszta mięsożernych i padlinożernych mieszkańców lasu: drapieżne ptaki, kuny, lisy, a nawet sikory. I wszystkie te zwierzęta z chęcią korzystają ze znalezionej przez kruki stołówki.
Artykuł powstał we współpracy z Wydawnictwem Znak Literanova, wydawcą książki “Strażnik kruków. Moje życie wsród kruków w Tower” autorstwa Christophera Skaife. Premiera książki: 17.04.2019 r. Możecie ją kupić przedpremierowo w doskonałej cenie w księgarni Bonito.
Jako, że kruki w ostatnich latach znacznie zyskały na popularności, jestem przekonana, że macie również własne ciekawostki o tych ptakach! A może wspomnienia ze spotkania z nimi, które szczególnie zapadło Wam w pamięć? Z ogromną przyjemnością je przeczytam!
Autorzy fotografii:
Alexas_Fotos / Pixabay
Capri23auto / Pixabay
