Ciekawostki o królu wigilijnego stołu nie tylko na święta.
Karp jest jedną z najbardziej znanych ryb. Ale większość informacji na jego temat dotyczy przepisów na dania z nim oraz technik połowu. U mnie przeczytacie o nim samym – jak wygląda jego życie i skąd w ogóle wziął się w Polsce.
16 ciekawostek o karpiu
1. Nazwa łacińska karpia to Cyprinus carpio. Do rodziny karpiowatych, poza nim, należą między innymi karasie, amury, a nawet… danio, popularne, niewielkie rybki akwariowe.
2. Karp to pierwsza ryba udomowiona przez człowieka. W IV wieku p.n.e. hodowali go Rzymianie, a prawdopodobnie nawet wcześniej, w V w.p.n.e. pierwsze hodowle karpi powstały w Chinach.
3. W Polsce karp pojawił się na przełomie XII i XIII wieku za sprawą zakonu cystersów, który zakładał gospodarstwa rybackie przy swoich klasztorach.
Karp został sprowadzony do Polski wieki temu
4. Ta ryba może dorastać do 75 centymetrów długości (chociaż znane są rekordowe przypadki karpi, które osiągnęły nawet 110 centymetrów) i może przekraczać 30 kilogramów wagi.
5. Karp może żyć 20 lat,
6. Najbardziej znana forma karpia to ta udomowiona – cechuje się charakterystycznym, „garbatym” grzbietem. Dzika odmiana, określana jako sazan, nie ma tak wypukłego grzbietu, jest wyraźnie podłużna i ma mniejszą głowę.
7. Karp naturalnie występuje jedynie w Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej Europie.
8. Za sprawą człowieka został introdukowany w całej Europie, Australii, Afryce Północnej i obu Amerykach.
9. Pokarmu szuka przy mulistym dnie, przeszukując je za pomocą ukrytego w pysku ryjka.
10. Żywi się larwami owadów, ślimakami i innymi bezkręgowcami. Zasysa je razem ze wszystkim wokół do pyska, później wypluwa i wyłapuje to, co najszybciej opada na dno. Fragmenty mułu opadają znacznie wolniej od jego pokarmu. Dietę uzupełnia glonami i innym pokarmem roślinnym.
11. Jesienią karp wypływa w głębiny i pozostaje tam do wiosny.
12. Przy niskich temperaturach wody (poniżej 4 stopni Celsjusza) ryba automatycznie popada w odrętwienie i, jeśli spadek temperatury zaskoczy ją w płytkich wodach, może niekontrolowanie wypłynąć na powierzchnię. Może się zdarzyć, że nawet przymarznie do lodu.
Karp występuje w wielu odmianach kolorystycznych
13. W naturze karp rozmnaża się w maju i czerwcu na zalanych, porośniętych gęstą roślinnością terenach przybrzeżnych, na przykład nadrzecznych łąkach i tylko wtedy, kiedy woda jest wystarczająco ciepła – ma 18-20 stopni Celsjusza. Ikrę w czasie tarła ryby przyczepiają do znajdujących się pod wodą kęp trawy. W Polsce karp nie ma takich warunków do rozrodu, dlatego udaje się go rozmnażać wyłącznie w specjalnie do tego przygotowanych, płytkich stawach tarliskowych, albo całkiem sztucznie.
14. W warunkach naturalnych karp osiąga dojrzałość płciową po 2-3 latach życia. W hodowli ten czas jest znacznie skrócony.
15. W Ameryce Północnej i w Australii karp zdołał przedostać się z hodowli do wód naturalnych, rozmnaża się tam i jest uważany za szkodnika, który poważnie zagraża tamtejszym ekosystemom. Przez swój tryb żerowania sprawia, że woda jest mniej przejrzysta i utrudnia funkcjonowanie stworzeniom polegającym chociażby na wzroku. Do tego, poszukując pożywienia, wykopuje rośliny, których i tak jest niewiele przez bardziej mętną wodę, i utrudnia ich wzrost.
16. Wyhodowano wiele barwnych odmian karpia. Najbardziej znaną jest popularny jako ryba ozdobna karp koi, czyli biała ryba z żółtymi, pomarańczowymi i czarnymi plamami na ciele.
Znacie jeszcze jakieś ciekawostki o karpiach?
Autorzy fotografii: Capri23auto / Pixabay succo / Pixabay Dieter_G / Pixabay
Źródła:
“Origin and domestication of the wild carp, Cyprinus carpio: from Roman gourmets to the swimming flowers„ (Aquaculture Volume 129, Issues 1–4, January 1995, Pages 3-48, 1995), aut. Eugene K. Balon
“The common caprp, Cyprinus carpio: it’s wild origin, domestication in aquaculture, and selection as colored nishikigoi„ (Guelph Ichtyology Reviews, May 1995, 1995), aut. Guelph Ichtyology Reviews, May 1995
“What’s the biggest effect on carp as they wake up from winter? „ (www.carpology.net, 20 grudnia 2024), aut. var.
“The feeding behaviour of carp in spring and autumn„ (www.seezone-store.com, 1 stycznia 1970), aut. www.seezone-store.com
“Breeding behaviour for carp and trout „ (Fish biology), aut. Fish biology“Przebieg tarła karpia„ (Aquaculture, 25 sierpnia 2023), aut. Aquaculture
“Dlaczego nie uwalniać karpi – Nurkowa Polska„ (nurkowapolska.pl, 21 grudnia 2020), aut. nurkowapolska.pl
24 grudnia, 2018 at 3:25 pm
Mógłbym żyć tyle co karp. 😛
13 lutego, 2019 at 4:19 pm
W Twoje ciekawe opowieści o karpiu wkradł się błąd. Dojrzałość osiąga po 10 miesiącach hodowli? Absolutnie nierealne bo 10 miesiąc życia karpia przypada w marcu, ma on wtedy maksymalnie 50g masy i daleko mu jeszcze do amorów 🙂 W warunkach hodowlanych dojrzałość osiąga w co najmniej trzecim roku życia (1 rok – tarło w maju, jesienią odławiany jako narybek o masie do ok. 50g, 2 rok – narybek po przezimowaniu przyrasta do odławianego jesienią kroczka o masie 200 – 400g, 3 rok – kroczek przyrasta do ryby handlowej o masie 1,5 – 2 kg i dopiero wtedy można mówić o dojrzałości, choć jeszcze nie u wszystkich ). W warunkach naturalnych odpowiednio później zależnie od warunków termicznych i pokarmowych. Pozdrawiam
Grzegorz